Στην περιοχή της κεφαλής εντοπίζεται μία και μοναδική λειτουργική άρθρωση της οποίας η ονομασία δεν είναι ιδιαιτέρως γνωστή στο ευρύ κοινό. Κι όμως πρόκειται για μία από τις σημαντικότερες αρθρώσεις του ανθρώπου, η λειτουργία της οποίας επιτρέπει την μάσηση, την ομιλία, το χασμουρητό κτλ. Πρόκειται για την κροταφογναθική διάρθρωση (ΚΓΔ). Η ΚΓΔ εντοπίζεται ακριβώς μπροστά από το αυτί (Εικ.1). Τοποθετώντας τους δείκτες των χεριών μας στη θέση αυτή και ταυτοχρόνως ανοίγοντας και κλείνοντας το στόμα μπορούμε εύκολα να την ψηλαφίσουμε.
Οι ΚΓΔ (Εικ.2, Εικ.3) μαζί με τους μύες της μάσησης (Εικ.4, Εικ.5) και τα δόντια (σύγκλειση) απαρτίζουν τα βασικότερα στοιχεία του στοματογναθικού συστήματος (ΣΣ), του οποίου τη λειτουργία κατευθύνει και συντονίζει το κεντρικό νευρικό σύστημα (εγκέφαλος). Η καθημερινή χρήση της ΚΓΔ μόνο και μόνο κατά τις απαραίτητες και δεδομένες λειτουργίες της μάσησης και της ομιλίας, καθιστά σπουδαία την ανάγκη για διαφύλαξη της ομαλής και ανεμπόδιστης λειτουργικότητάς της. Τυχούσες διαταραχές (επώδυνες ή μη) στη λειτουργία τής (κροταφογναθικές διαταραχές) συνεπάγονται άμεσες επιπτώσεις στην ποιότητα ζωής του ασθενούς και συχνά οδηγούν στην αναζήτηση θεραπείας από τον ειδικό γναθολόγο.
Οι συχνότερες διαταραχές που μπορούν να προκληθούν στις ΚΓΔ μπορούν να ταξινομηθούν αδρά σε δύο κατηγορίες: στις νευρομυικές διαταραχές και στις ενδοαρθρικές διαταραχές. Συνηθέστερα οι διαταραχές αυτές είναι τραυματικής φύσεως (οξύ και χρόνιο τραύμα).
Όπως ήδη αναφέρθηκε χρησιμοποιούμε την ΚΓΔ εκατοντάδες φορές στην καθημερινότητά μας κυρίως με την ομιλία και τη μάσηση, λειτουργίες στην εκτέλεση των οποίων το στοματογναθικό σύστημα (ΣΣ) είναι σε θέση να αντεπεξέλθει. Όμως ορισμένοι άνθρωποι πέραν αυτών των λειτουργιών, φορτίζουν και επιβαρύνουν επιπροσθέτως το ΣΣ και κατ’ επέκταση τις ΚΓΔ εκτελώντας συγκεκριμένες στερεότυπες, μηχανικές κινήσεις της γνάθου, άσκοπες και απρόσφορες. Τέτοιες συνήθειες, πέραν της φυσιολογικής λειτουργίας και εντός των επιτρεπτών ορίων αντοχής του ΣΣ, ονομάζονται παραλειτουργικές έξεις. Μερικές τέτοιες έξεις αποτελούν το μάσημα της τσίχλας, το σφίξιμο ή/και τρίξιμο των δοντιών (βρυγμός), ο θρυμματισμός σκληρών και τραγανών τροφών, το δάγκωμα χειλιών, παρειάς, νυχιών, σκληρών αντικειμένων κτλ. Η επιφόρτιση των επιμέρους στοιχείων του ΣΣ με τις έξεις αυτές έχει ως αποτέλεσμα την υπερκόπωση και τον χρόνιο τραυματισμό (μακροτραύμα). Η καθημερινή αυτή επιβάρυνση- να σημειώσουμε εδώ ότι οι δυνάμεις που αναπτύσσονται κατά την εκτέλεση παραλειτουργικών έξεων είναι πολλαπλάσιας έντασης εκείνης των δυνάμεων που αναπτύσσονται κατά τη λειτουργία της μάσησης- αθροίζεται σε βάθος χρόνου. Κάποτε, αυτομάτως ή κατόπιν κάποιου οξέος τραύματος στην περιοχή, η αθροιστική επιβάρυνση οδηγεί στην εγκατάσταση παθολογίας από το ΣΣ, γνωστής ως κροταφογναθικό σύνδρομο ή κροταφογναθικές διαταραχές. Η τελευταία ορολογία είναι και η επικρατέστερη στις μέρες μας.
Η παθολογία του κροταφογναθικού συνδρόμου περιλαμβάνει μία ποικιλία συμπτωμάτων στην στοματογναθική περιοχή, τα οποία συνυπάρχουν σε άλλοτε διαφορετικό βαθμό μεταξύ τους. Τέτοια συμπτώματα-παρατηρήσεις μπορεί να είναι:
1. πόνος μπροστά ή/και γύρω από το αυτί,
2. ήχοι από την μία ή και τις δύο κροταφογναθικές αρθρώσεις,
3. «πιάσιμο», μούδιασμα στις γνάθους,
4. μυοπροσωπικός πόνος αυτόματος ή κατά τις κινήσεις της κάτω γνάθου,
5. φθορές -αποτριβές στις οδοντικές επιφάνειες,
6. βούισμα ή «μπούκωμα» στα αυτιά,
7. διαταραχές (μείωση συνήθως) ακουστικότητας,
8. ευαισθησία στην ψηλάφηση των μυών της μάσησης,
9. πονοκέφαλος πιεστικός (τύπου τάσεως) στους κροτάφους ή στο μέτωπο, 10. πόνος πιεστικός γύρω ή πίσω από τα μάτια,
11. απόκλιση (στράβωμα) της κάτω γνάθου κατά το άνοιγμα του στόματος,
12. περιορισμός των κινήσεων της γνάθου.
Έτσι λοιπόν συνοψίζοντας, θα λέγαμε ότι το κροταφογναθικό σύνδρομο ήταν από τις πρώτες επιστημονικές ορολογίες που χρησιμοποιήθηκαν (Costen, 1934) για να περιγράψει μία ευρεία παθολογία στην περιοχή του στοματογναθικού συστήματος, με συμμετοχή στην συμπτωματολογία των επιμέρους στοιχείων τού (ΚΓΔ, μασητήριοι μύες, δόντια), αλλά και παρακείμενων ανατομικών δομών (μέτωπο, περιοφθαλμική περιοχή, αυτί-έξω ους, κτλ). Η έννοια του κροταφογναθικού συνδρόμου συνδέεται στενά με αιτιοπαθογενετικούς μηχανισμούς χρόνιας μηχανικής καταπόνησης (stress) και επομένως χρόνιου τραυματισμού (μακροτραύμα) των δομών του στοματογναθικού συστήματος. Στις μέρες μας το κροταφογναθικό σύνδρομο έχει δώσει τη θέση του στις κροταφογναθικές ή -αν θέλουμε να χρησιμοποιήσουμε έναν ακόμα πιο σύγχρονο όρο- τις κρανιογναθικές διαταραχές, οι οποίες σαν ομπρέλα περικλείουν ένα ακόμα πιο ευρύ φάσμα παθολογικών καταστάσεων στην στοματοπροσωπική περιοχή.
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου